Το οινοτουριστικό προϊόν δομείται κατά βάση παράλληλα με το δρόμο του κρασιού, ενός συμπλέγματος δραστηριοτήτων και επίσκεψης αξιοθέατων, που ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών εταίρων -δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ενταγμένων στη γεωγραφική περιοχή που εξυπηρετούν, με τρόπο που να λειτουργούν ως σχήμα τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης μέσω του τουρισμού (Novelli, 2005). Η διαδρομή περιλαμβάνει στοιχεία τοπίου και αξιοθέατα, επιχειρήσεις σχετικές με τον οίνο και το φαγητό, καταλύματα, αμπελώνες και επισκέψιμα οινοποιεία. Οι περισσότερες διαδρομές οίνου περιλαμβάνουν μία γεωγραφικά οριοθετημένη περιοχή, με καθορισμένο brand name.
Σημαντική είναι και η δυνατότητα που δίνεται στον οινοτουρίστα να νιώσει δρών συμμετέχοντας σε αγροτικές δραστηριότητες στο χώρο καλλιέργειας και επεξεργασίας, σε προγράμματα εκπαίδευσης σχετικά με ζητήματα που αφορούν την καλλιέργεια αλλά και γενικότερα περιβαλλοντικά θέματα, σε πανηγύρια και τοπικές γιορτές, ακόμα και σε μαθήματα τοπικής κουζίνας. Η συμμετοχή δηλαδή σε δραστηριότητες που αξιοποιούν τα πολιτιστικά, θρησκευτικά, λαογραφικά, αρχιτεκτονικά και γαστρονομικά στοιχεία της περιοχής διαφοροποιούν το τουριστικό προϊόν και του προσδίδουν στοιχεία ταυτότητας άμεσα σχετιζόμενα με το χώρο. Οι συμμετοχικές δραστηριότητες είναι αυτές που μετά την επιστροφή τονώνουν το αίσθημα της ανάμνησης και της αναπόλησης του ταξιδιού στον τουρίστα. Επίσης, δραστηριότητες στη φύση, όπως κατάβαση ποταμών με ράφτινγκ, κανό -καγιάκ, περιπατητικά μονοπάτια – διοργάνωση ομάδων πεζοπορίας, ορειβασία, ποδήλατο βουνού, κατάβαση πλαγιάς με αλεξίπτωτο, τοξοβολία, ιππασία και όλες οι μορφές δραστηριοτήτων που συνδυάζουν τον τουρισμό περιπέτειας με την ενεργή συμμετοχή και δράση στη φύση, μπορούν να συμβάλλουν στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος. Τέτοιες δραστηριότητες είναι απαραίτητες αφού ένας από τους σκοπούς του οινοτουρισμού είναι και η γνωριμία με τη φύση και η ψυχολογική ικανοποίηση και ανάταση του τουρίστα από την επαφή του αυτή. Μέσα από τις δραστηριότητες επιτυγχάνεται και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αφού δίνεται στον επισκέπτη ένα νέο ή επαναλαμβανόμενο κίνητρο, ένας επιπλέον λόγος επιστροφής στον τόπο διακοπών.
3. Επισκόπηση ελληνικών οινοτουριστικών προορισμών
Η Ελλάδα έχει συνδεθεί στενά με την εμπειρία του κρασιού. Για αιώνες ο οίνος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας, ενώ η ενασχόληση με τα αμπέλια και τη γη είναι για πολλές περιοχές μία από τις κύριες αγροτικές ασχολίες.
Τα τελευταία χρόνια γεννήθηκε η ανάγκη διαφοροποίησης του μέχρι τώρα προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος. Έτσι, αναδύθηκε ένα νέο τουριστικό πεδίο που, αν και αναπτύσσεται σταδιακά, παρουσιάζει προοπτικές. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, ο οινοτουρισμός είναι πλέον μία εδραιωμένη μορφή τουρισμού.
Στο άρθρο εξετάζεται ο τρόπος ενσωμάτωσης και ανάδειξης του οινοτουρισμού στην στρατηγική ανάπτυξης του τουρισμού και στη δόμηση της εικόνας, περιοχών της Ελλάδας που προσφέρουν οινοτουριστικές δραστηριότητες και πιο συγκεκριμένα, της Κρήτης, της Νεμέας, της Νάουσας και της Σαντορίνης.
3.1 Ο οινοτουρισμός στο νησί της Κρήτης
Στην Κρήτη ο οινοτουρισμός παρουσιάζεται ως ένα αρκετά οργανωμένο τουριστικό προϊόν, με αρκετές ομοιότητες με το αντίστοιχο της Τοσκάνης, όχι βέβαια στο κομμάτι των πολυτελών καταλυμάτων. Για να επισκεφθεί κανείς τα πολλά επισκέψιμα οινοποιεία μπορεί, με αφετηρία την πόλη του Ηρακλείου, να ακολουθήσει τις δύο διαδρομές, που «χαράζουν» οι δρόμοι κρασιού Ηρακλείου. Οι δρόμοι του κρασιού συνδυάζονται με άλλο ένα θεματικό τουριστικό προϊόν -το δρόμο της ελιάς και συναντιούνται με το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Η φιλοξενία γίνεται στα οινοποιεία της περιοχής που δεν καταλαμβάνουν πάντα πολύ μεγάλες εκτάσεις. Το τουριστικό προϊόν έχει παραδοσιακό αγροτικό χαρακτήρα και συνδέεται άμεσα με δραστηριότητες αγροτουρισμού και οικοτουρισμού. Προβάλλονται πολύ τα τοπικά προϊόντα και το μοντέλο της κρητικής διατροφής, υπό το ‘taste of place -dining in Crete’, επομένως είναι έντονη η σύνδεση με το γαστρονομικό τουρισμό, βασισμένο όμως σε σύμφωνα ποιότητας και προϊόντα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Ο κύριος στόχος αυτής της προσπάθειας είναι να ενθαρρύνει μια σχέση ανάμεσα στους επισκέπτες της Κρήτης και τα τοπικά προϊόντα του νησιού και να αποκαλύψει την αληθινή ταυτότητα της γης.Σε μία προσπάθεια προώθησης του τουρισμού του νησιού, το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης έχει θέσει προς έγκριση το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Πρωτογενή Τομέα στην Κρήτη. Βασικοί άξονες του σχεδιασμού είναι ο τουρισμός, ο πρωτογενής τομέας και η διαχείριση πρωτογενών προϊόντων, περιβαλλοντικές δράσεις που σχετίζονται με τον τομέα της ενέργειας, της διαχείρισης της βιομάζας καθώς και τη διαχείριση των αποβλήτων και η έρευνα και η καινοτομία. Μεταξύ των στόχων τίθεται και η διασύνδεση του αγροτικού και του τουριστικού τομέα, με σκοπό τη δημιουργία μίας σύγχρονης οικονομίας μέσω στρατηγικής ανάπτυξης του αγροδιατροφικού τομέα, της παραγωγής, διανομής, παρασκευής και κατανάλωσης τροφίμων με τρόπους που θα προωθούν και θα διαφημίζουν τον κρητικό διατροφικό πολιτισμό (
www.cretan-nutrition.gr). Το δίκτυο Οινοποιών Κρήτης έχει καθιερώσει το σήμα ποιότητας «Επισκέψιμα Οινοποιεία», που χορηγείται σε οινοποιεία που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, συμβάλλοντας στην προβολή και στην προώθηση του κρητικού αμπελώνα και του οινοτουρισμού στο νησί. Αντίστοιχες προδιαγραφές πιστοποίησης ισχύουν και για τα εστιατόρια που εξασφαλίζουν το ‘Σήμα Ποιότητας Κρητικής Κουζίνας της Περιφέρειας Κρήτης’. Στο κείμενο προβλέπεται και η σύσταση της Αγροτοδιατροφικής Σύμπραξης, εταιρείας με σκοπό την οργάνωση προτύπων και την εποπτεία της πιστοποίησης προϊόντων και υπηρεσιών με το εμπορικό σήμα ‘Κρήτη’ στα πλαίσια της ‘Περιφερειακής Ετικέτας Κρήτης’, αλλά και την υποστήριξη της δικτύωσης παραγωγών και επιχειρήσεων του αγροτοδιατροφικού τομέα (Δικτύου Οινοποιών Κρήτης, Ομάδων Παραγωγών). Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες θα συνδέονται με τον αγροτοδιατροφικό τομέα (πχ προϊόντα, κρητική κουζίνα, επισκέψιμα οινοποιεία, αγροτουρισμός). Επομένως, έχει ήδη σχεδιαστεί για το νησί και τον τουριστικό τομέα μία στρατηγική τοπικής ανάπτυξης με σκοπό την καθιέρωση του οινοτουρισμού και την ενσωμάτωσή του στο brand name του νησιού.
Βρείτε μας στο Facebook
Ακολουθήστε μας στο Twitter
