Get Adobe Flash player
menu
Cretan Quality Label Cretan Quality Label
menu
 
 
content

Τυπολογία για τη στρατηγική ανάπτυξη του οινοτουρισμού


Εδώ και μερικά χρόνια λειτουργεί μια προτεινόμενη τουριστική διαδρομή των κρασιών της Κορινθίας. Η πρόταση είναι το αποτέλεσμα μελέτης που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ και υλοποιήθηκε από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Κορινθίας σε συνεργασία με άλλους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς. Συμπληρωματικά με αυτό το δρόμο, μπορεί να ακολουθήσει κανείς αντίστοιχους δρόμους κρασιού στην Αρκαδία, την Αχαΐα, την Αργολίδα, την Ηλεία και τη Λακωνία. Στη Μεσσηνία μπορεί να επισκεφθεί ανεξάρτητα οινοποιεία. Στην Πελοπόννησο είναι οργανωμένες 6 θεματικές διαδρομές, που προβάλλονται στον ιστότοπο του Κέντρου Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Πελοποννήσου (www.pelopnet.gr)
Στο πλαίσιο του προγράμματος COHESION, το 2005 συστάθηκε η Ένωση Οινοπαραγωγών & Αμπελουργών Νεμέας από τον Οινοποιητικό Συνεταιρισμό, τους ιδιώτες Οινοποιούς και το Δήμο Νεμέας, με σκοπό την προστασία και ανάδειξη του Αγιωργίτικου Οίνου και της περιοχής της Νεμέας. Ως στόχοι για το μέλλον έχουν τεθεί η διασφάλιση ποιότητας, η συντονισμένη προβολή και προώθηση στο εξωτερικό και η οικοτουριστική και αγροτουριστική δραστηριότητα (www.pelopnet.gr).
Σε επίπεδο Περιφέρειας, έχει αποφασιστεί το ‘Καλάθι προϊόντων Περιφέρειας Πελοποννήσου’ περιλαμβάνεται μεταξύ των άλλων και το κρασί και τονίζεται η σημασία του οινοτουρισμού για την περιοχή
(ppel.gov.gr).
Τέλος, με Σχέδιο Νόμου που κατατέθηκε το Σεπτέμβριο του 2011, η ίδρυση σχολής Αμπελουργίας, Οινοτεχνίας και Οινοτουρισμού με έδρα τη Νεμέα. Πρόκειται για δημόσιο αγροτικό τεχνολογικό λύκειο, τριετούς φοίτησης, με στόχο την επαγγελματική κατάρτιση των αγροτών, που ενδεχομένως βοηθήσει στη βελτίωση του σχεδιασμού του οινοτουριστικού προϊόντος (www.opengov.gr).

3.3 Ο οινοτουρισμός στη Νάουσα
Ο οινοτουρισμός στη Βόρεια Ελλάδα είναι πολύ οργανωμένος και αυτό οφείλεται στην εταιρεία ‘Οίνοι Βορείου Ελλάδος’, που έχει σχεδιάσει τους ‘Δρόμους του κρασιού της Βόρειας Ελλάδας’. Ένα δίκτυο 8 διαδρομών κρασιού, αρκετές από τις οποίες μπορούν να συνδυαστούν σε ολιγοήμερες επισκέψεις, φέρνουν τον επισκέπτη σε επαφή με ένα άρτια οργανωμένο οινοτουριστικό προϊόν.
Στη διαδρομή κρασιού της Νάουσας προβάλλονται οι φυσικοί πόροι της περιοχής, παραδοσιακά αγροτικά κυρίως προϊόντα (μήλα, ροδάκινα, κεράσια) και όχι τόσο η κουζίνα, όπως στις υπόλοιπες περιοχές που εξετάζονται. Μεγάλη έμφαση δόθηκε και στην προβολή πολιτιστικών πόρων (‘παραδοσιακός τρύγος’, ‘Ρακοκάζανα’, Μουσείο Αμπέλου και Οίνου, καρναβάλι της Νάουσας, Βεργίνα, Μακεδονικοί Τάφοι και αθλητικών δραστηριοτήτων (Χιονοδρομικό κέντρο Τρία Πέντε Πηγάδια, Σέλι, μονοπάτι Ε4 στην περιοχή του Βερμίου).
Η σημασία που δίνεται στη δικτύωση και στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, αποδεικνύεται και από τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί η πολιτική της εταιρείας ‘Οίνοι Βορείου Ελλάδος’.
Μεταξύ των στόχων είναι η ανάδειξη του επώνυμου τυποποιημένου ελληνικού κρασιού που παράγουν τα μέλη της, η διαρκής εκπαίδευση και ενημέρωση επαγγελματιών και καταναλωτών, η δημιουργία και εφαρμογή ενός αποτελεσματικού θεσμικού και νομικού πλαισίου που αφορά τον αμπελοοινικό κλάδο και η στήριξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των τοπικών δραστηριοτήτων με κεντρικό άξονα το αμπέλι και το κρασί.
Δυτικά της περιοχής, έχει σχεδιαστεί η διαδρομή κρασιού των λιμνών -που εκτείνεται στις αμπελοοινικές περιοχές Φλώρινας, Κοζάνης και Καστοριάς, οινοτουριστικό προϊόν καλύτερα πλαισιωμένο, αφού περιλαμβάνει εκτός από αθλητικές δραστηριότητες παρόμοιες με αυτές της Νάουσας, εναλλακτικές οικοτουριστικές δραστηριότητες, που οργανώνει η Εταιρεία Οικοτουρισμού Βιτσίου, αγροτουριστικές δραστηριότητες και πολιτιστικούς πόρους.

3.4 Ο οινοτουρισμός στο νησί της Σαντορίνης
Μία από τις πλέον ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές της Ελλάδας, διαθέτει υποδομές για την ανάδειξη της οινικής εμπειρίας στην περιοχή. Οργανωμένες δραστηριότητες σε σύγχρονα οινοποιεία και παραδοσιακές υπόσκαφες κάναβες, μοναδικά στον κόσμο αμπέλια με θέα την Καλντέρα και το Αιγαίο, το υπόσκαφο μουσείο οίνου, εστιατόρια αξιώσεων με ενδιαφέρουσες λίστες κρασιών και κάβες με έμφαση στην ποιοτική τοπική οινική προσφορά συνθέτουν το τουριστικό προϊόν που σχετίζεται με τον οίνο και συνδυάζεται μοναδικά τόσο με την τοπική κουζίνα, όσο και με την παράδοση του νησιού. Το νησί έχει καταφέρει να καθιερωθεί και σε άλλες μορφές τουρισμού ειδικού ενδιαφέροντος -θρησκευτικός τουρισμός, γεωτουρισμός, περιπατητικός τουρισμός, συνεδριακός τουρισμός, θαλάσσιος τουρισμός, ακόμη και ως ένας από τους κορυφαίους γαμήλιους προορισμούς.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αρμονική συνύπαρξη του οινοτουριστικού προϊόντος, όπως έχει διαμορφωθεί, με δραστηριότητες τουρισμού πολυτέλειας.
Ο δρόμος του κρασιού της Σαντορίνης είναι ένα σχετικά νέο εγχείρημα, αφού λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα και του μικρού μεγέθους του νησιού, δεν είναι τόσο έντονη η ανάγκη δικτύωσης των επιχειρήσεων.

4. Τυπολογία στρατηγικής οινοτουριστικών προορισμών
Με βάση τα παραδείγματα που μελετήθηκαν, ένας οινοτουριστικός προορισμός, προκειμένου να αποκτήσει ένα ισχυρό brand πρέπει στο τουριστικό προϊόν του να συμπεριληφθεί το σύνολο των πόρων της ευρύτερης περιοχής -περιβαλλοντικοί, πολιτιστικοί, οι οποίοι μπορεί να αποτελούν και βασικούς λόγους επίσκεψης, σε συνδυασμό πάντοτε με την εμπορία και τη διακίνηση πρωτίστως οίνων και δευτερευόντως λοιπών τοπικών προϊόντων διατροφής. Το προϊόν του οινοτουρισμού είναι πολυδιάστατο και οι καταναλωτές προσδίδουν αξία σε όλα τα χαρακτηριστικά που το απαρτίζουν, αξιολογώντας τα διαφορετικά, αφού και οι επισκέπτες ενός οινοτουριστικού προορισμού είναι ανομοιογενής ομάδα. Σε αυτά τα χαρακτηριστικά κατατάσσονται η επίσκεψη στο οινοποιείο και η ποιότητα της εμπειρίας, η ελκυστικότητα του προορισμού, η πολιτιστική κληρονομιά και οι τοπικές παραδόσεις, αλλά και προσωπικά οφέλη από την επίσκεψη (νέες γνώσεις πάνω στο κρασί και την οινοποίηση, κ.λπ.). Οι αντιλήψεις σχετικά με τον προορισμό σε συνδυασμό με τα κίνητρα επίσκεψης, την προσωπική αξιολόγηση της εμπειρίας και η σύγκριση με γνωστικά σχήματα που είχαν προκύψει από προηγούμενες εμπειρίες, είναι αυτά που διαμορφώνουν τη συναισθηματική αξιολόγηση για ένα προορισμό.

Για τον οινοτουριστικό προορισμό είναι η σημαντική και η χωρική αποτύπωση των πόρων σε ένα δίκτυο, μία διαδρομή που διανύοντάς την ο τουρίστας, πάντα έχοντας μεγάλη δυνατότητα ευελιξίας ως προς τη σειρά επίσκεψης των κόμβων, θα έχει γνωρίσει το προσφερόμενο οινοτουριστικό προϊόν. Πρόκειται για διαδρομή με βασικό στόχο να φέρει σε επαφή τον επισκέπτη με τα βασικά στοιχεία της οινοτουριστικής εμπειρίας, σχεδιασμένη όμως με τρόπο που θα υπογραμμίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του τόπου. Η χωρική ταυτότητα και εδώ καλείται να παίξει σημαντικό ρόλο, αφού κάθε δρόμος κρασιού, που αποτελεί ένωση οινοπαραγωγών σε τοπικό επίπεδο, επικαλείται χαρακτηριστικά της περιοχής – κλίμα, σύσταση εδάφους, ποικιλίες που προσδίδουν τον ξεχωριστό χαρακτήρα στο παραγόμενο προϊόν, το κρασί. Σε πολλούς τουριστικούς προορισμούς προσφέρονται τέτοιες διαδρομές, οι οποίες ενδεικτικά μπορεί να περιλαμβάνουν: επιχειρήσεις εστίασης κάθε μορφής, επισκέψιμους χώρους παραγωγής οίνου αλλά και τροφίμων – οινοποιεία, ζυθοποιεία αγροκτήματα, τυροκομεία και τέλος εκτάσεις καλλιέργειας -αμπελώνες, ελαιώνες κ.λπ.

Το οινοτουριστικό προϊόν πρέπει να εμπεριέχει και την ιδέα της ανακάλυψης, του πειραματισμού και της περιπέτειας. Για αυτό και τα περισσότερα οινοτουριστικά προϊόντα πλαισιώνονται από αθλητικές δραστηριότητες -υπαίθρου συνήθως, από φεστιβάλ οίνου και γαστρονομίας, σεμινάρια με θέμα το κρασί αλλά και τοπικά προϊόντα, επίσκεψη σε μουσεία και εκθέσεις, κ.λπ. Τάση των τελευταίων ετών είναι η σύνδεση της ευεργετικής αντιοξειδωτικής δράσης των σταφυλιών για το δέρμα. Έτσι προσφέρονται υπηρεσίες περιποίησης σώματος σε ειδικές εγκαταστάσεις επισκέψιμων οινοποιείων, αν και στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί αυτός ο τομέας.

Πολλές και διαφορετικές είναι οι επιχειρήσεις που προσφέρουν οινοτουριστικά προϊόντα στην τουριστική αγορά: οινοποιεία, εστιατόρια, ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία, καταστήματα λιανικής. Η συνένωση επιμέρους τοπικών προϊόντων σε ένα ελκυστικό και ανταγωνιστικό χαρτοφυλάκιο απαιτεί τη δραστηριοποίηση ενός συλλογικού, δημοσίου ή συνεργατικού φορέα. Παραδείγματα τέτοιων φορέων είναι τοπικοί, περιφερειακοί και εθνικοί οργανισμοί, δήμοι, επιχειρηματικοί σύνδεσμοι (ενώσεις εστιατόρων ή οινοποιών), επιμελητήρια, σχήματα διακλαδικής συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, καθώς και σχήματα συνεργασίας με τη συμμετοχή δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.

5. Συμπεράσματα
Κάθε επιτυχημένο οινοτουριστικό προϊόν περιλαμβάνει δικτυωμένα επισκέψιμα οινοποιεία -οργανωμένος δρόμος κρασιού, που απασχολούν ειδικούς πάνω στο θέμα του κρασιού και της οινοποίησης. Η έννοια της δικτύωσης αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού ικανοποιεί τις αρχές του μοντέλου του ‘υγρού τουρισμού’, που αφήνει το μεγαλύτερο μέρος του σχεδιασμού του ταξιδιού στον επισκέπτη, προσφέροντάς του πολλές εναλλακτικές δυνατότητες. Η δικτύωση είναι παρούσα και στο σχεδιασμό του πυρήνα του οινοτουριστικού προϊόντος, του δρόμου του κρασιού που πρέπει να συνδυάζεται με άλλες θεματικές διαδρομές (παραγόμενων τοπικών προϊόντων, ιστορικών γεγονότων και τοπικών παραδόσεων, αθλητικών δραστηριοτήτων).
Ο επιτυχημένος σχεδιασμός σε αυτό το επίπεδο είναι πολύ χαρακτηριστικός σε περιοχές της Γερμανίας. Με τον τρόπο αυτό, το οινοτουριστικό προϊόν μπορεί να συνδυαστεί με άλλες ειδικές μορφές τουρισμού (θρησκευτικός τουρισμός, τουρισμός περιπέτειας, αγροτουρισμός). Η έννοια της τοπικότητας πρέπει να είναι ενισχυμένη και το οινοτουριστικό προϊόν να συνδυάζει το κρασί με τα παραγόμενα τοπικά προϊόντα, δημιουργώντας ένα cluster παραγόμενων προϊόντων και παράλληλα παρέχοντας το απαραίτητο brand name που έχει ανάγκη ο κάθε τουριστικός προορισμός. Η ταυτότητα του τόπου παραγωγής, πρέπει με κάθε τρόπο να προβάλλεται, μέσω του συστήματος ονομασίας προέλευσης, που πιστοποιεί τη μοναδικότητα του παραγόμενου προϊόντος και να πλαισιώνει όλες τις ενέργειες προώθησης, δομώντας ένα ισχυρό brand για την περιοχή. Αν και δεν έχουμε ακόμη δομήσει ένα τόσο ισχυρό place brand, όπως το αντίστοιχο της Τοσκάνης για παράδειγμα, αφού το κρασί και εν γένει η γαστρονομία, δεν είναι το πρώτο κριτήριο για την επίσκεψη στην Ελλάδα, είναι ένα από τα στοιχεία που κατά βάση προσφέρουν ικανοποίηση στον τουρίστα. Έτσι, επιστρέφοντας στον τόπο διαμονής του, κατά τη διαδικασία αναπροσαρμογής του πλαισίου αναφοράς του τόπου που επισκέφθηκε και αναδομώντας την εικόνα του τόπου, η γαστρονομική ταυτότητα ενισχύει το αίσθημα της ικανοποίησης.
Η συμμετοχή σε δραστηριότητες που αξιοποιούν τα πολιτιστικά, θρησκευτικά, λαογραφικά, αρχιτεκτονικά και γαστρονομικά στοιχεία της περιοχής διαφοροποιούν το τουριστικό προϊόν και του προσδίδουν στοιχεία ταυτότητας άμεσα σχετιζόμενα με το χώρο. Έτσι, το οινοτουριστικό προϊόν πρέπει να δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής στον επισκέπτη στη διαδικασία οινοποίησης, αλλά και την ευκαιρία να γνωρίσει τους φυσικούς και ανθρωπογενείς πόρους της περιοχής. Τέλος, σημαντικό είναι το οινοτουριστικό προϊόν να προωθείται και να προβάλλεται σωστά βάσει στρατηγικής. Ο οινοτουρισμός αποτελεί μια δυναμική εναλλακτική τουριστική πρόταση η οποία περιλαμβάνει τον πολιτισμό, την ιστορία, την παράδοση και το τοπίο και τη φύση και συνδέει κοινωνικές και οικονομικές δράσεις και δραστηριότητες.

Στην Ελλάδα ο οινοτουρισμός αναπτύσσεται κατά βάση αυτόνομα, σε τοπική κλίμακα, με τη βοήθεια δικτύων επιχειρήσεων και ενώσεων παραγωγών. Τελευταία, φαίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης στρατηγικής σε εθνική κλίμακα, ενσωματωμένης στη στρατηγική για τον τουρισμό. Το οινοτουριστικό προϊόν της Κρήτης φαίνεται ως ένα από τα καλύτερα σχεδιασμένα οινοτουριστικά προϊόντα στον ελλαδικό χώρο, βασισμένα στο δίπτυχο κρασί-φαγητό, προβάλλοντας πολύ τα τοπικά και αγροτικά προϊόντα, πλαισιωμένο με αθλητικές δραστηριότητες και άλλες μορφές τουρισμού και έχοντας έντονη την έννοια της δικτύωσης. Εφόσον ο οινοτουρισμός αποτελεί ταυτόχρονα, μια μορφή συμπεριφοράς του καταναλωτή, μία στρατηγική με την οποία οι προορισμοί αναπτύσσουν και εμπορεύονται προϊόντα και αξιοθέατα σχετικά ή μη με τον οίνο, και μία ευκαιρία μάρκετινγκ για τα οινοποιεία, έχοντας ως ένα πολύ καλό παράδειγμα σχεδιασμού αυτό της Κρήτης, είναι σημαντικό να προχωρήσει η αναδιάρθρωση των οινοτουριστικών προϊόντων στις οινοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, με σκοπό τη δόμηση ενός ισχυρού place brand.


Σελίδες: 1 2 3

Tags: , ,


Both comments and pings are currently closed.


content